Czym jest dowód z pomówienia?

Dowód z pomówienia to potoczna nazwa dowodu z wyjaśnień współoskarżonego. Nie należy jednak mylić dowodu z pomówienia z pomówieniami jako jedną z form przestępczego zniesławiania. 

Jak sąd dokonuje kontroli dowodu z pomówienia?

W tej kwestii wypowiadał się Sąd Apelacyjny w Krakowie, który wskazał, że tego rodzaju dowód polega sprawdzeniu pod następującymi względami:

1) czy informacje tak uzyskane przyznał pomówiony;

2) czy są potwierdzone innymi dowodami, choćby w części;

3) czy są spontaniczne, złożone wkrótce po przeżyciu objętych nimi zaszłości, czy też po upływie czasu umożliwiającego uknucie intrygi;

4) czy pochodzą od osoby bezstronnej, czy też zainteresowanej obciążeniem pomówionego;

5) czy są konsekwentne i zgodne co do zasady oraz szczegółów w kolejnych relacjach składanych w różnych fazach postępowania. Czy zawierają informacje sprzeczne, wzajemnie się wykluczające bądź inne niekonsekwencje;

6) czy pochodzą od osoby nieposzlakowanej czy też przestępcy, zwłaszcza obeznanego z mechanizmami procesu karnego;

7) czy udzielający informacji sam siebie również obciąża, czy też tylko przerzuca odpowiedzialność na inną osobę, chroniąc siebie przed odpowiedzialnością

(wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 7 października 1998 r., sygnatura akt II Aka 187/98).

Ocena pomówienia jako podstawy faktycznej, co do winy pomówionego.

Przeprowadzenia i oceny pomówienia należy dokonać w sposób niezwykle skrupulatny. Ocena tego pomówienia, jako podstawy faktycznej co do winy pomówionego, nie może nasuwać żadnych zastrzeżeń. (Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 października 1999 r., sygn. akt II KKN 506/97). 

Jeśli sąd dokonał wnikliwej i ostrożnej oceny pomówienia, a także stwierdził, że jest ono konsekwentne, stanowcze, zgodne z doświadczeniem życiowym i znajduje potwierdzenie w innych dowodach, to można na jego podstawie ustalić okoliczności faktyczne. 

Sąd nie może również zapomnieć sprawdzić, czy pomawiający nie ma interesu osobistego lub procesowego w obciążaniu współoskarżonego. Jeśli ma taki interes to należy wątpić w prawdziwość pomówienia i uznać dowód za niewiarygodny (wyrok Sądu Najwyższego z 15 lutego 1985 r., sygn. akt IV KR 25/85).

O innych kwestiach dowodowych naszym artykule dotyczącym zasad dowodowych w postępowaniu karnym.