Rozbój – kiedy mamy z nim do czynienia?

Rozbój, kradzież, kradzież rozbójnicza i rozbój kwalifikowany. Czasami zdarza nam się mylić te pojęcia lub uważać je za tożsame, chociaż zachodzą między nimi istotne różnice. Jakie? O tym niniejszy artykuł.

Czym jest rozbój?

Rozbój to specjalny rodzaj przestępstwa kradzieży regulowany art. 280 kodeksu karnego. Aby móc mówić o rozboju, konieczne jest spełnienie dwóch przesłanek. Po pierwsze musi dojść do kradzieży, czyli zabrania cudzej rzeczy ruchomej w celu przywłaszczenia. Po drugie, by dokonać zaboru mienia, sprawca musi zachować się w sposób określony w kodeksie karnym. Zalicza się do tego użycie przemocy wobec osoby, które oznacza bezpośrednie fizyczne oddziaływanie na człowieka. Jako przykłady można podać np. poprzez uderzenie, duszenie lub wykręcanie ręki. Kolejnym sposobem jest groźba natychmiastowego użycia takiej przemocy wyrażona słownie lub przez inne zachowanie. Spełnienie te groźby ma jednak nastąpić w krótkim czasie po jej wyrażeniu. Ostatnie możliwe zachowanie to natomiast doprowadzenie człowieka do stanu nieprzytomności lub bezbronności. Polega na spowodowaniu stanu, w którym pokrzywdzony jest odurzony narkotykiem, pijany, uśpiony środkiem nasennym lub związany, a więc przy użyciu innych metod niż przemoc.

Rozbój a kradzież rozbójnicza

Wymienione wyżej zachowania stanowią instrument do dokonania kradzieży. Niezwykle istotne jest jednak to kiedy sprawca dopuścił się któregoś ze sposobów. Do rozboju dochodzi wtedy, gdy wskazane zachowania nastąpiły przed lub najpóźniej w trakcie zaboru rzeczy. Jeżeli zaś do zabrania cudzej rzeczy doszło przed użyciem przemocy, to wówczas mamy do czynienia nie z rozbojem, a z kradzieżą rozbójniczą (art. 281 kk).

Wymiar kary

Dla sprawcy korzystniejsza sytuacja występuje wtedy, gdy dopuścił się on kradzieży rozbójniczej. Za jej popełnienie grozi bowiem niższy wymiar kary – od roku do 10 lat pozbawienia wolności. Rozbój to już bardziej poważne przestępstwo przeciwko mieniu. Za jego popełnienie grozi kara od 2 do 12 lat pozbawienia wolności. Co więcej sprawca w normalnych warunkach nie może liczyć na warunkowe umorzenie postępowania i prawie zawsze stosuje się tymczasowe aresztowanie.

Rozbój kwalifikowany

Przestępstwo rozboju posiada również typ kwalifikowany (rozbój kwalifikowany), za którego popełnienie grozi surowszy wymiar kary. Sprawca takiego przestępstwa podlega karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 3. Do rozboju kwalifikowanego dochodzi w sytuacji, gdy sprawca rozboju posługuje się bronią palną, nożem lub innym podobnie niebezpiecznym przedmiotem lub środkiem obezwładniającym albo działa w inny sposób bezpośrednio zagrażający życiu (np. wystawianie za okno). Zbrodnię popełniają także te osoby, które współdziałają z takim sprawcą. Warto również zaznaczyć, iż posługiwanie się niebezpiecznym przedmiotem, takim jak broń czy nóż, nie musi wcale polegać na ich użyciu – wystarczy, że osoba demonstruje je pokrzywdzonemu, co doprowadza do paraliżu jego woli oporu.

Zasadnicze różnice pomiędzy rozbojem, kradzieżą rozbójniczą i rozbojem kwalifikowanym polegają na środkach lub sposobach użytych w celu przywłaszczeniu mienia, a także na kolejność popełniania danych czynów, czyli określeniu czy do zabrania cudzej rzeczy doszło przed, w trakcie lub po użyciu przemocy. W przypadku rozboju duże znaczenie ma motyw dokonania kradzieży. Łagodniejszego wymiaru kary możemy się spodziewać np., jeżeli do uszkodzenia ciała pokrzywdzonego albo doprowadzenia go do stanu bezbronności bądź nieprzytomność doszło w wyniku sprzeczki, a kradzież została dokonana w wyniku pojawienia się okazji na zawłaszczenie cudzej własności, a więc w przypadku gdy określone w art. 280 kk zachowania nie były środkiem do kradzieży.

Jeżeli nie wahasz z jakiego artykułu powinien zostać zakwalifikowany czyn, nie wahaj się skontaktować z naszą kancelarią. Udzielimy kompleksowej pomocy prawnej.