Przepadek pojazdu – „konfiskata pojazdu”

Prawo karne
30 grudnia 2022
Hero
Więcej
Przepadek pojazdu, kiedy sąd orzeka konfiskatę pojazdu?

Przepadek pojazdu – wszystko co musisz wiedzieć

W połowie grudnia opublikowana została nowelizacja kodeksu karnego. Wprowadza nową postać reakcji karnej wobec kierowców prowadzących pojazd w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środków odurzających – przepadek pojazdu. Na czym on polega, w jakich okolicznościach zostanie orzeczony, a w jakich nie? Poniżej znajdziesz krótkie omówienie podstawowych kwestii związanych z nowymi regulacjami w dziedzinie prawa.  Nowelizacja kodeksu karnego wchodzi w życie już w marcu 2023 r., jednak przepisy dotyczące tej instytucji zaczną obowiązywać nieco później: 14 grudnia 2023 r.  

Na czym polega przepadek pojazdu?

Przepadek polega na przejściu własności powiązanego z przestępstwem przedmiotu na rzecz Skarbu Państwa. Jego podstawę stanowi prawomocny wyrok sądu. Chodzi o każdy pojazd wprawiany w ruch przez znajdujący się w nim silnik. Co istotne, ustawodawca ogranicza instytucję przepadku do pojazdów mechanicznych prowadzonych w ruchu lądowym. Może on zatem obejmować zarówno samochód osobowy, jak i motocykl, motorower, quad, traktor czy kombajn. Nie dotyczyć będzie jednak samolotu, motolotni, skutera wodnego czy motorówki.

W jakich okolicznościach sąd orzeka konfiskatę?

Sąd orzeka konfiskatę wehikułu mechanicznego wyłącznie w wypadkach wskazanych w ustawie i gdy pojazd ów jest prowadzony w ruchu lądowym. Wykluczona jest zatem np. konfiskata skutera wodnego prowadzonego w Zatoce Gdańskiej przez pijanego urlopowicza. Podobnie wykluczyć należy przepadek awionetki sterowanej przez pilota znajdującego się pod wpływem środka odurzającego.

Począwszy od 14 grudnia 2023 r., bo wtedy wejdą w życie opisywane przepisy dotyczące przepadku kierowca, który prowadzić będzie auto, znajdując się jednocześnie w stanie nietrzeźwości (ale dopiero od 1.5 promila lub 0,75 mg/dm3) lub pod wpływem środka odurzającego, straci ów samochód na rzecz Skarbu Państwa. W wyjątkowych sytuacjach, sąd będzie mógł odstąpić od przepadku. Jest to pewna „furtka”, którą sądy będą mogły stosować np. w sytuacjach wymagających ratowania życia. Jednak nawet w takich sytuacjach spowodowanie wypadku komunikacyjnego skutkować będzie bezwzględnym przepadkiem pojazdu. Jednakże odstąpienie takie nie będzie możliwe, jeżeli kierowca ów spowoduje lub sprowadzi niebezpieczeństwo katastrofy w ruchu lądowym lub spowoduje wypadek komunikacyjny – wówczas sąd będzie zobligowany (nie będzie miał możliwości odstąpienia) do orzeczenia przepadku nawet wówczas, gdy kierowca będzie miał „jedynie” powyżej 0,5 promila alkoholu we krwi lub <0,25 dm3 w wydychanym powietrzu.

W jaki przypadku sąd zastosuje instytucję przepadku równowartości pojazdu?

W przypadku, gdy konfiskata jest niemożliwa lub niecelowa (zbycie, utrata, zniszczenie, znaczne uszkodzenie) orzeka się przepadek wartości wehikułu. Podobnie w sytuacji gdy pojazd nie stanowił w chwili popełnienia przestępstwa wyłącznej własności sprawcy. Będzie to miało istotne znaczenie dla współwłaścicieli, leasingobiorców lub użytkowników. Wówczas nie dojdzie do konfiskaty, a w zamian tego sąd zastosuje instytucję przepadku jego równowartości.

Równowartość pojazdu stanowi wartość określona w polisie ubezpieczeniowej w roku, w którym popełniono przestępstwo. W sytuacji braku polisy – średnią wartość rynkową, ustaloną na podstawie dostępnych danych – bez powoływania w tym celu biegłego.

Kiedy sąd orzeknie nawiązkę zamiast przepadku?

Sąd nie będzie mógł orzec konfiskaty lub jego równowartości, jeśli sprawca prowadził niestanowiący jego własności pojazd mechaniczny wykonując czynności zawodowe lub służbowe polegające na prowadzeniu pojazdu na rzecz pracodawcy. W takim wypadku orzeka się nawiązkę w wysokości co najmniej 5000 złotych na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej.

Kierowanie samochodem na parkingu a przepadek pojazdu

Przepadek pojazdu możliwy jest także w sytuacji, w której kierujący samochodem porusza się po parkingu lub drodze wewnętrznej. Przestępstwa zagrożone przepadkiem dotyczą bowiem działania w ruchu lądowym, nie zaś jedynie na drogach publicznych. Zgodnie z ukształtowaną linią orzeczniczą Sądu Najwyższego pojęcie „ruchu lądowego” obejmuje swoim zakresem nie tylko drogi publiczne i strefy zamieszkania, ale wszystkie miejsca ogólnie dostępne, na których odbywa się rzeczywisty ruch pojazdów.

W konsekwencji, jeżeli kierowca motoroweru będzie jeździł po parkingu dyskonta znanej sieci, posiadając jednocześnie 1.5 promila alkoholu we krwi, to w razie jego zatrzymania i kontroli stanu (nie)trzeźwości, motorower ów będzie podlegał przepadkowi.

Jeżeli będziecie mieli wątpliwości czy w waszym przypadku prawidłowym jest zastosowanie tejże instytucji nie bójcie się z skorzystać z pomocy adwokata.

W kolejnym naszym artykule dowiecie się kiedy Sąd może orzec konfiskatę pojazdu w w przypadku prowadzenia pod wpływem środków odurzających.

Masz jakieś pytania związane z tym, co przeczytałeś?

Napisz do nas, chętnie na nie odpowiemy!

    Adres e-mail*

    Telefon kontaktowy*

    Treść Twojego pytania*

    Ostatnie artykuły naszych specjalistów

    Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Polityce prywatności.