Zmiany, zmiany i nowe obowiązki, czyli jak jednym zdaniem w rozporządzeniu można wywołać tak wiele pytań?
Wątpliwości dotyczących obowiązku noszenia masek jest tak dużo, że rząd sam siebie zmusił do wprowadzenia kolejnego rozporządzenia, które ma wyjaśniać niedawno wprowadzone zmiany do poprzednich zmian. Ciągłe zmiany powodują, że niewiele osób jest w stanie za nimi nadążyć.
Przedmiotem wątpliwości jest § 18 ROZPORZĄDZENIA RADY MINISTRÓW W SPRAWIE USTANOWIENIA OKREŚLONYCH OGRANICZEŃ, NAKAZÓW I ZAKAZÓW W ZWIĄZKU Z WYSTĄPIENIEM STANU EPIDEMII z dnia 10 kwietnia 2020, który stanowi, że:
„Od dnia 16 kwietnia 2020 r. do odwołania nakłada się obowiązek zakrywania, przy pomocy części odzieży (chusta, buff, szalik -przypis autora) maski albo maseczki, ust i nosa podczas przebywania poza adresem miejsca zamieszkania lub stałego pobytu”
Już na pierwszy rzut oka widać, że treść tego paragrafu jest bardzo ogólna i niczego nie wyjaśnia. Nie ma w nim wymienionych jasnych reguł kiedy należy nosić maski. Do kogo skierowany jest ten ten obowiązek, czy wszyscy obywatele muszą spełniać ten obowiązek? Pytania i wątpliwości dotyczą również tego, czy wszyscy obywatele mają obowiązek noszenia masek również w samochodach?
W naszej ocenie przedmiotowa sytuacja jest związana z tym, że przepisy są wprowadzane w pośpiechu a regulacje dotyczące praw i obowiązków obywatelskich uchwalane są przez Ministerstwo Zdrowia, w miejsce Ministerstwa Sprawiedliwości. W ostatnim okresie widoczny jest brak działań głównego organu państwa, który zarządza tworzeniem przepisów prawa. Wprowadzane są kolejne zmiany do już uchwalonych i wprowadzonych zmian w przepisach prawa. Powoduje to, że bardzo trudno jest odnaleźć się w tym gąszczu przepisów, ustaw i rozporządzeń.
W tym miejscu należy również powiedzieć o wątpliwościach rodziców małych dzieci dotyczące konieczności noszenia masek antywirusowych. Nie bez racji twierdzi się, że osłona twarzy może utrudniać oddychanie u maluchów. Te postulaty zostały zauważone przez Amerykańskie Centrum Kontroli i Prewencji Chorób (CDC), które wydało oświadczenie, że dzieciom do 2. roku życia oraz osobom, które mają problemy z oddychaniem, nie należy nakładać na twarz maseczek.
Mając na uwadze te wątpliwości rząd doszedł do wniosku, że nowe rozporządzenie ma na celu uszczegółowienie przepisów dotyczących obowiązku zakrywania ust i nosa, który został wprowadzony rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 10 kwietnia 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. poz. 658), i który ma zacząć obowiązywać od dnia 16 kwietnia 2020 r. Projekt wskazuje na konkretne sytuacje, w których obowiązek zakrywania ust i nosa obowiązuje, a także wskazuje na odstępstwa od tego obowiązku.
Nasza kancelaria adwokacka przedstawia projekt , jakie mają zostać wprowadzone z dniem 16 kwietnia 2020 r.
„§ 18. 1. Od dnia 16 kwietnia 2020 r. do odwołania nakłada się obowiązek zakrywania, przy pomocy odzieży lub jej części, maski albo maseczki, ust i nosa:
1) w środkach publicznego transportu zbiorowego w rozumieniu art. 4 ust. 1 pkt 14 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym oraz w pojazdach samochodowych, którymi poruszają się osoby niezamieszkujące lub niegospodarujące wspólnie;
2) w miejscach ogólnodostępnych, w tym:
a) na drogach i placach,
b) w zakładach pracy oraz w budynkach użyteczności publicznej przeznaczonych na potrzeby: administracji publicznej, wymiaru sprawiedliwości, kultury, kultu religijnego, oświaty, szkolnictwa wyższego, nauki, wychowania, opieki zdrowotnej, społecznej lub socjalnej, obsługi bankowej, handlu, gastronomii, usług, w tym usług pocztowych lub telekomunikacyjnych, turystyki, sportu, obsługi pasażerów w transporcie kolejowym, drogowym, lotniczym, morskim lub wodnym śródlądowym; za budynek użyteczności publicznej uznaje się także budynek biurowy lub socjalny,
c) w obiektach handlowych lub usługowych, placówkach handlowych lub usługowych i na targowiskach (straganach),
d) na terenie nieruchomości wspólnych w rozumieniu art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (Dz. U. z 2020 r. poz. 532 i 568).
2. Obowiązku określonego w ust. 1 nie stosuje się w przypadku:
1) pojazdu samochodowego, w którym przebywa lub porusza się 1 osoba albo 1 osoba z dzieckiem, o którym mowa w pkt 2;
2) dziecka do ukończenia 4 roku życia;
3) osoby, która nie mogą zakrywać ust lub nosa z powodu stanu zdrowia, całościowych zaburzeń rozwoju, niepełnosprawności intelektualnej w stopniu umiarkowanym albo głębokim lub niesamodzielności; okazanie orzeczenia lub zaświadczenia w tym zakresie nie jest wymagane;
4) osoby wykonującej czynności zawodowe, służbowe lub zarobkowe w budynkach, zakładach, obiektach, placówkach i targowiskach (straganach), o których mowa w ust. 1 pkt 2 lit. b i c, z wyjątkiem osoby wykonującej bezpośrednią obsługę interesantów lub klientów;
5) kierującego środkiem publicznego transportu zbiorowego w rozumieniu art. 4 ust. 1 pkt 14 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym, lub pojazdem samochodowym wykonującym zarobkowy przewóz osób, jeżeli operator publicznego transportu zbiorowego albo organizator tego transportu w rozumieniu art. 4 ust. 1 pkt 8 i 9 tej ustawy albo przedsiębiorca wykonujący działalność w zakresie zarobkowego przewozu osób, zapewnia oddzielenie kierującego od przewożonych osób w sposób uniemożliwiający styczność w rozumieniu art. 2 pkt 25 ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi;
6) duchownego sprawującego kult religijny, w tym czynności lub obrzędy religijne, podczas jego sprawowania;
7) żołnierza Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej i wojsk sojuszniczych, a także funkcjonariusza Służby Kontrwywiadu Wojskowego i Służby Wywiadu Wojskowego, wykonujących zadania służbowe, stosujących środki ochrony osobistej odpowiednie do rodzaju wykonywanych czynności.
3. Osoba wykonująca czynności zawodowe w obiektach handlowych lub usługowych lub w placówkach handlowych lub usługowych może w czasie wykonywania tych czynności zawodowych realizować obowiązek, o którym mowa w ust. 1, przez zakrywanie ust i nosa przy pomocy przyłbicy, jeżeli wszystkie stanowiska kasowe lub miejsca prowadzenia sprzedaży lub świadczenia usług w danym obiekcie lub placówce są oddzielone od klientów dodatkową przesłoną ochronną.
4. Osoba ma obowiązek odkrycia ust i nosa na żądanie:
1) organów uprawnionych w przypadku legitymowania tej osoby w celu ustalenia jej tożsamości;
2) innej osoby w związku ze świadczeniem przez nią usług lub wykonywaniem czynności zawodowych lub służbowych, w tym w przypadku konieczności identyfikacji lub weryfikacji tożsamości danej osoby.”.
Analiza proponowanych zmian prowadzi do następujących wniosków.
- Czteroosobowa rodzina (mama, tata, syn lat 6 i córka lat 3) w domu nie musi nosić maseczek, a wsiadając do auta: mama, tata i synek muszą mieć maseczki a córka już nie. Ewidentna sprzeczność wewnątrz jednego aktu prawnego.
- W jaki sposób rodzice praktycznie będą w stanie egzekwować od swoich dzieci te nakazy, to trudno powiedzieć. Czy w takich sytuacjach będą ponosić odpowiedzialność? Naszym zdaniem jest to wątpliwe prawnie.
- Czym różni się odprawianie obrzędów religijnych dla wiernych od wykonywania bezpośredniej obsługi interesantów lub klientów? W naszej ocenie nie ma żadnej różnicy, więc dlaczego jedna grupa uzyskuje uprzywilejowanie, bez względu na fakt odgrywanej roli społecznej i jej oceny z punktu widzenia moralnego.
Przechodząc do podsumowania. Rząd częściowo uszczegółowił ograniczenia, jakie nakłada na obywateli. Dzieje się to jednak w pośpiechu, bez większej refleksji, a obowiązek informacyjny i edukacyjny przerzuca się na osoby trzecie. Tak nie powinno być.
Czekamy na Państwa pytania i wątpliwości i co was w tych zapisach niepokoi lub zastanawia.