Pojęcie dóbr osobistych
Dobra osobiste pojmować możemy w kategoriach obiektywnych jako wartości o charakterze niemajątkowym, ściśle związane z człowiekiem, decydujące o jego bycie. Jak również pozycji w społeczeństwie, będące wyrazem odrębności fizycznej i psychicznej oraz możliwości twórczych, powszechnie uznanych w społeczeństwie i akceptowanych przez system prawny.
Ponieważ wartości te nierozerwalnie związane są z danym człowiekiem jako zespół cech jemu właściwych, stałych i stanowiących o jego charakterze, mają bezwzględny charakter.
Wolność wypowiedzi – ocena granic
Dla oceny, czy dany komunikat jest chroniony zasadą wolności wypowiedzi, należy zakwalifikować go jako wypowiedź o faktach lub wypowiedź ocenną. W praktyce jednak rzadko konkretna wypowiedź przybiera taką jednoznaczną, „czystą” postać. Najczęściej występują w niej elementy faktyczne i ocenne, zaś stopień ich natężenia oraz proporcje, stanowią podstawę przyjęcia określonego charakteru wypowiedzi.
W takich wypadkach należy zbadać, czy w wypowiedzi można wyodrębnić elementy poddające się testowi z zastosowaniem kryterium prawdy i fałszu. (Wyrok Sądu Najwyższego z 18 stycznia 2013 r., sygn. akt IV CSK 270/12).
Znaczenie krytyki
Krytyka stanowi działanie społecznie pożyteczne i pożądane, jeżeli podejmuje się jej w interesie społecznym. Powinna ona nadto cechować się rzetelnością i rzeczowością. Bowiem zasady współżycia społecznego nakazują zachowanie szacunku dla każdego człowieka i liczenie się z jego poczuciem własnej godności. Krytyka postępowania, zapatrywań lub działalności innych osób nie powinna przekraczać granic potrzebnych do osiągnięcia społecznego celu.
Bez wątpienia opinie, jako wypowiedzi wartościujące, stanowią wyraz subiektywnego punktu widzenia ich autora i mieszczą się w granicach dopuszczalnej krytyki, nawet jeżeli są one niesprawiedliwe (Por. Wyroki Sądu Najwyższego z 8 lipca 2011 r., sygn. akt IV CSK 665/10, OSNC 2012 Nr 2, poz. 27; z 6 marca 2012 r., sygn. akt V CSK 109/11, OSNC 2012 Nr 10, poz. 119; z 18 stycznia 2013 r., sygn. akt I CSK 270/12, OSNC 2013, nr 7-8, poz. 94).
Wolność wypowiedzi, a przekroczenie jej granic
Przekroczenie granic wolności wypowiedzi przez: niestosowną formę, stawianie zarzutów nieprawdziwych i nierzetelnych, celowe sformułowanie komunikatu w taki sposób, iż nie jest możliwe postawienie granicy między elementami faktycznymi i ocennymi, działanie w zamiarze społecznej deprecjacji osoby, do której odnoszą się komentowane fakty, ukierunkowanie wypowiedzi na podważanie jej dobrego imienia, nie korzysta z ochrony prawnej (por. m.in. Wyroki Sądu Najwyższego z 8 lutego 2008 r., sygn. akt I CSK 334/07; z 14 grudnia 2012 r., sygn. akt I CSK 249/12; z 21 marca 2013 r., sygn. akt II CSK 322/12).
A co z wolnością wypowiedzi w przypadku dziennikarzy? Sprawdź w naszym artykule – Obowiązek staranności dziennikarza, kiedy obowiązuje?
Masz jakieś pytania związane z tym, co przeczytałeś?
Napisz do nas, chętnie na nie odpowiemy!
